پاسخ کارشناس:
سعیده اکبری (کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی):
با عرض سلام، مشکلاتی که مطرح شد بسیار پراکنده بود و به علت این که بنده پیشینه ای از فرزند شما ندارم جواب دقیقی در مورد علت رفتار فرزندتان و اصلاح آن، نمی توانم به سوالتان بدهم. اطلاعاتی نظیر زیر باید موجود باشد: - سبک فرزند پروری شما و همسرتان - خلق کودکتان - روابط بین شما و همسر و اطرافیان - شرایط داخل خانه تان. - نوع رفتار دخترهایش و گریه کودکتان و علت رفتار آن ها - تغییر مکان زندگیتان و موارد دیگر ... نیاز به اطلاعات جامع تر برای پاسخگو یی است. یکسری مسائل مثل مضطرب بودن از اینکه توپش را بگیرند، گروهی بازی نکند، خواب ظهر و اینکه مطابق میلش رفتار نشود، لجبازی بکند، طبق سنش طبیعی است و شما باید روش های درست فرزند پروری را بیاموزید تا مناسب ترین برخورد در شرایط موجود را داشته باشید. چند نکته کلی برای برخورد با پرخاشگری کودکان مطرح می کنم اما برای راهنمایی بیشتر برای سوالتان با روانشناس کودک حضوری مشورت فرمایید. - باید به کودک نحوه صحیح ارتباط با دیگران را آموخت؛ کودک باید یاد بگیرد چگونه و به چه شکلی احساسات منفی خود را بروز دهد؛ بدون آن که ادب و اخلاق را زیر پا بگذارد؛ مثلا باید به او آموخت: «فرزندم اگر از کسی ناراحت میشوی، به جای ناسزا گفتن، به او بگو: «من از تو ناراحت شدم.» - تغافل: به معنای عمدا خود را به غفلت زدن است؛ یعنی وقتی بچهها ناسزا میگویند یا پرخاشگری کلامی دارند، واکنشی نشان ندهیم و خودمان را به غفلت بزنیم؛ اما به شکلی عمل کنیم که کودک متوجه شود ما متوجه آن ناسزاگویی و ناراحت شدیم؛ مثلا بدون این که به کودک چیزی بگویم فقط به او نگاه کنیم و بعد به کاری دیگری مشغول شویم. - واکنش احساسی شدید (مثل داد زدن، فریاد زدن، ترساندن بچه با اصطلاحات بد) نشان ندهیم؛ چون این کار هم میتواند باعث لجبازی و تقویت کار کودک شود و هم باعث تحقیر او گردد. - نشان دادن عدم رضایت خود از فرزند: اگر دیدیم تغافل جواب نمیدهد، از این روش استفاده میکنیم. مثلا به کودک بگوییم «من واقعا از این حرفی که میزنی ناراحت میشوم» و ناراحتی را در چهره هم نشان دهیم. - بالا بردن ارزشمندی کودک: دادن شخصیت به کودک، مثلا بگویم «رضا تو پسر با ادبی هستی و من انتظار این حرفها را از تو ندارم.» - با روشهای صحیح کمک کنیم کودک به شکل مطلوب اظهار وجود کند و خودش را نشان دهد و مورد توجه قرار گیرد؛ مثلا 15 تا 20 دقیقه در طول روز برای کودک وقت اختصاصی بگذاریم، صحبتهای او را گوش دهیم، چشم در چشم با کودک حرف بزنیم و هنگامی که با او صحبت میکنیم به کار دیگری مشغول نشویم. این کار اعتماد به نفس و عزت نفس کودک را بالا میبرد و میل به اظهار وجود او را به طور صحیح ارضا میکند. - افکار منفی و ناامیدی را از کودک دور کنیم؛ زیرا این افکار میتواند عاملی برای فحاشی باشد. - یادمان باشد کودکی که ناآرام است، نیاز دارد به او کمک شود تا آرامش پیدا کند. نه این که با رفتارهای پرخاشگرانه ما به ناآرامی او افزوده شود. وقتی کودک ناآرام است ما آرامشمان را حفظ کنیم و به ناآرامی او اضافه نکنیم.