پاسخ کارشناس:
سعیده اکبری (کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی):
با سلام، بنده اطلاعات کافی در مورد سبک فرزند پروری شما، رابطه تان با همسرتان، رابطه شما با دو کودکتان و جو خانواده شما ندارم. برای راه حل دقیق دادن نیاز به این اطلاعات است. اما به طور کلی کودکی که پا به زمین می کوبد و با جیغ و داد چیزی از والدینش می خواهد، این کودکان نمی توانند "نه" بشنوند و باید به همه خواسته های شان برسند. کودکان خیلی زود متوجه می شوند که چگونه می توانند ما را راضی کنند تا کاری بر خلاف میل خود و موافق میل آن ها انجام دهیم، که برای حل این مشکل نیاز به یادگیری مهارت هارت زندگی و توانایی نه گفتن شما دارد. اگر کودک بداند که شما سر انجام پاسخ مثبت خواهید داد، دیگر مهم نیست که ده بار گفته باشید "نه"! او آن قدر گریه می کند، نق می زند، خودش را به زمین می کوبد و بد اخلاقی می کند تا سرانجام تسلیم شوید و او به هدفش برسد. چنین کودکی به تجربه آموخته است که اگر پشتکار داشته باشد و خوب جیغ بکشد! در نهایت برنده می شود. در گام اول علت رفتار او را بیایید. چند راه کلی پیشنهاد میشود: - کودک شما می باید، دریابد نظر شما تغییر نمی کند پس قاطع و خونسرد باشید. پیش از حرف زدن بیندیشید بی علت پاسخ منفی ندهید. تا آنجا که مقدور است کمتر نه بگویید. فقط وقتی نه بگویید که منظورتان واقعا نه و به هیچ وجه باشد. وقتی کودک از شما تقاضایی می کند، صبر و تامل کنید و جواب را در ذهنتان تایید کنید و سپس پاسخ دهید. وقتی تصمیمتان را گرفتید، به روشنی به کودک اعلام کنید چه تصمیمی گرفته اید و نظرتان را تغییر ندهید. - تکلیف کودک را مشخص کنید و قاطع باشید این راه حل کمک خواهد کرد که کودک بعد از شنیدن پاسخ به خودش زحمت بحث کردن با شما را ندهد. - به طور پرسشی پاسخ ندهید. مثلا وقتی می گوید "مامان این اسباب بازی رو میخری؟ " نباید بگوییم "فکر نمی کنی این اسباب بازی مناسب سن تو نیست؟ " فقط پاسخ دهید بله یا نه. - به کودک فرصت ندهید که توجیه کند. اگر وارد بحث نشوید از مجادله پرهیز خواهید کرد. در غیر این صورت کودک با یک یک دلایل شما مبارزه خواهد کرد و کار به بحث و جدل می کشد. - باید به کودک نشان دهید که قاطع هستید و نظرتان تغییر نمی کند. برای شروع می توانید از چند روش کاربردی استفاده کنید: - روش نادیده گرفتن سنجیده: پس از این که به سوال کودک پاسخ دادید اجازه بحث ندهید فقط سکوت کنید. پاسخ ها و واکنش های کودک (چراها، غرها و نق ها) را نادیده بگیرید. برای تغییر این عادت نیاز به زمان و تحمل سختی دارید. - روش سوزن گرامافون گیر کرده: اگر نمی توانید به حرف های کودک کاملا بی توجه باشید از این روش استفاده کنید. مثلا وقتی گفتید نه این شکلات را نمی خرم و او مدام نق می زند که "می خوام" در این هنگام با همان لحن فقط همان جمله خودتان را پس از هر بار که او می گوید "می خوام" تکرار کنید: " شکلات بی شکلات!" " شکلات بی شکلات!" - از کارت زرد و اخراج استفاده کنید: درست مثل بازی فوتبال اگر یک بار نتواند نه را تحمل کند کارت زرد می گیرد و برای بار دوم باید از فعالیتی که دوست دارد محروم شود یا به اتاقش فرستاده شود. وقتی کودک پاسخ نه را می پذیرد، این کار او را تقویت کنید. می توانید از امتیاز استفاده کنید به این صورت که مثلا با هر 5 امتیاز یک جایزه بدهید. - از تقویت مثبت استفاده کنید. قبل از این که با هم به میهمانی یا خرید بروید در قالب بازی، قصه و نمایش و عروسک های انگشتی با کودک رفتاری مناسب را تمرین کنید تا گام به گام به صورت غیر مستقیم رفتار درست را بیاموزد و اگر در واقعیت رفتار مناسب را انجام داد، او را تشویق کنید. - با توضیح دادن، احساسات او را تصدیق کنید. برای مثال، بگویید: «من احساسات تو را درک میکنم. سخت است نتوانی آنچه را دوست داری، به دست بیاوری، اما در خانواده ما جشن تولد و عید زمان هدیه گرفتن بچههاست، پس باید تا آن موقع صبر کنی.»