آناهیت در ویکی‌پدیا:

آناهیتا، ناهید یا اَردَویسور آناهیتا (ardwisarā Anāhitā)، یکی از ایزدبانوان ایرانی-آریایی است. آناهیتا الهه‌ای است که در یشت پنجم اوستا پرستیده و توصیف شده‌است؛ او توسط اهورامزدا و زرتشت ستایش می‌شود و دارای ارزش و اعتبار بسیاری است. آناهیتا هدایت و نگهبانی تمام آب‌های جهان را به عهده دارد. به خاطر قدرت بسیاری که ناهید داشت، فره زرتشت به او سپرده شد تا از آن محافظت کند. اَردَویسور آناهیتا از چند بخش مجزا تشکیل شده‌است، اردوی (Arədvī) نام یک رود است که در اوستا ذکر شده‌است. سور (Sūrā) جزء دوم نام اوست که به معنی قوی، توانا و قادر است، فرشتهٔ آب با گردونهٔ خود که از چهار اسب باران، ابر، تگرگ و باد تشکیل شده به نبرد با دشمنان خود می‌رود و آن‌ها را شکست می‌دهد. جزء آخر نام او، آناهیتا است که به معنای بی‌آلایش و پاک است؛ ناهید الهه‌ای است که نطفهٔ مردان و مشیمه (رحم) زنان را پاک می‌کند. او به صورتی در اوستا توصیف شده که گمان می‌شود مجسمه‌های موجود در معابد او را توصیف کرده‌اند. آناهیتا بانویی «زیبا، شکوهمند، خوش‌اندام، فره‌مند، کمربند بر میان بسته، دارای موزه‌هایی که تا قوزک پایش با بندهای زرین، همه آراسته، درخشان و با بالاپوشی پوشیده، آراسته، پرچین و زرین، سپید بازو، آراسته به زیورهای زیبا از جمله گوشواره‌های چهار گوش زرین و گردنبند پَنام زرین، گردن زیبا و مقدس، تاج زرین هشت پر بر سر، آراسته به گوهرهایی همچون ستارگان درخشان، روشنایی دارای همه گونه آسانی، آراسته به صد ستارهٔ زرین هشت پاره، گردونه شکل، آراسته با نوارها، زیبا، دارای پنبری برجسته، نیکو ساخته، پوشانده در جامه‌هایی ببرین» توصیف شده‌است. آناهیتا بانویی نبود که تنها متعلق به داخل مرزهای ایران باشد؛ او ورای مرزها پرستندگانی داشت که برایش قربانی می‌کردند، نام او را برای شهرهایشان انتخاب می‌کردند و معابدی برای او می‌ساختند. مردم ارمنستان آناهیتا را «بانوی پرشکوه، مادر همهٔ دانش‌ها، دختر اورمزد بزرگ و نیرومند» می‌دانستند و برای او احترام ویژه‌ای قائل بودند، هرچند آیین ناهید پرستی پس از رسیدن به دیگر کشورها از جمله بابل بسیار تغییر کرد، تاحدی که قابل تشخیص از آیین اصلی نبود. او را همپایهٔ سرسوتی، بانوی دارندهٔ آب و ایشتار که خدای جنگ، زیبایی، عشق، حاصل‌خیزی خاک و… بود، می‌دانستند. بااینکه این الهه شباهت‌های درخوری با ناهید داشت، اما زنایی که در معبد او صورت می‌گرفت، جزء آیین ناهید نبود. آناهیتا بانویی بود که در تمام تاریخ خود باکره ماند و همیشه دوستدار حیا و شرم بود. الهه‌ای دیگر که همپایهٔ آناهیتا شناخته شده آفرودیته است، این بانو طی نبردهایی که ایرانیان با رومیان و یونانیان داشتند با ناهید مقایسه شد. این الهه از دو جلوه پایبندی به شرم و حیا و فحشا و عشق‌بازی قابل بررسی است و به دلیل مورد دوم بازهم نمی‌توان او را قابل مقایسه با آناهیتا دانست. آناهیتا از دوران اساطیری مورد پرستش مردم بوده و همواره قربانیانی به او اهدا می‌کردند، اما اینکه این افراد به درخواست خود برسند تنها منوط به قربانی نبود، بلکه می‌بایست آن‌ها انسان‌های پاک‌سرشتی هم باشند. در طول تاریخ افرادی همچون جم، گشتاسب، فریدون، جمشید، کیکاووس و… برای او قربانی کرده‌اند. ناهید در دورهٔ هخامنشی خصوصاً دورهٔ اردشیر دوم بسیار بالا رفت و مظهر سه نیروی روحانی، ارتش‌داری و تولید شد. در این دروهٔ اردشیر معابدی برای او در شهرهای همدان، شوش و … ساخت. ناهید در دوران سلوکی و اشکانی هم همچنان دارای اعتبار بود. شاهان ساسانی، همچون اردشیر، شاپور اول، نرسی و خسرو دوم به ناهید بسیار احترام گذاشتند و نقش‌های مختلفی از او به همراه خود در کتیبه‌ها و سکه‌ها حک کردند. آناهیتا در بیشاپور، کنگاور، شوش، هگمتانه، اصطخر، آذربایجان و… معبد دارد.